Մի քանի օր է, ինչ մեկնարկել է սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեի քարոզարշավը: Մարդկանց հանդիպում, լավ և վատ կետերն են ներկայացնում դեմ և կողմ, կամ, ինչպես ասում են՝ «Այո»-ի և «Ոչ»-ի կողմնակիցները.
ՀՀ մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան, «Ընդդեմ իրավական կամայականությունների» ՀԿ գործադիր տնօրեն Լարիսա Ալավերդյանը կարծում է, որ «Այո»-ի և «Ոչ»-ի կողմնակից լինելն հիմա անհրաժեշտ չէ.
«Ոնց հասկանում եմ՝ ոչ 10 տարի քննարկվող Սահմանադրությունն ենք ուզում, ոչ էլ փոփոխվածը: Սրանք չէ, որ պետք է գան ու մեր ծուռ վիզը փոխեն: Հիմա քննարկումների ժամանակ է: Ես կողմնակից եմ այն գաղափարին, որ իշխանությունն ու ընդդիմությունը գնան հատկապես այն վայրերը, որտեղ որ կախվածությունը վարչական ռեսուրսից ավելի մեծ է: Դրանք ոչ միայն գյուղերն են, այլև փոքր քաղաքները, քանի որ այդ քաղաքներում ձևավորված կարծիքն ազդում է շրջակա գյուղերի վրա»,-կարծում է ՀՀ մարդու իրավունքների նախկին պաշտպանը:
Սահմանդրական փոփոխությունների նախագծում միջազգային նորմերին շատ տեղ տալու մասին ասում է.
«1995 թվականի Սահմանադրության տեքստում գրված է համապարփակ մի բան, այն, որ, եթե օրենսդրության պետական նորմը հակասում է արդեն իսկ այն նորմին, որին միացել է Հայասատանը, ապա գերական և առաջնայինը միջազգային նորմն է: Եթե մտել ենք Եվրոպայի խորհուրդ, արդյո՞ք մենք ընդունել ենք բոլոր իր պահանջներն ու նորմերը, եթե ոչ, ապա արե՞լ ենք համապատասխան հայտարարություն: Արդյո՞ք այդ հայտարարությամբ են մեզ ընդունել: Իսկ մենք որևէ հայտարարություն, վերապահում կամ բացառություն չենք արել:
Հիմա դու եթե մտել ես այդտեղ, պետք է կողմնորոշվես, թե ինչ ես անում»,-նկատեց Լարիսա Ալավերդյանը:
Մեր այն դիտարկմանը՝ շատերին մտահոգում է այն, թե Եվրադատարանը կարող է որոշել, որ միասեռականների ընտանիքի իրավունքն անխախտելի է ու սրանով Հայաստանին պարտադրվելու է գրանցել միասեռական ընտանիքները, ՄԻՊ նախկին պաշտպանը պատասխանեց.
«Մենք պետք է հասկանանք, թե ինչ ենք ուզում:
Եթե Եվրոպան որոշի, որ դա ի վերջո պետք է ճանաչվի, ես կողմնակից եմ, որ օրենսդրության մեջ մի բան անենք, կամ հասկանանք, թե Եվրոպայի ասելուց հետո ինչ ենք անելու:
Դուրս ենք գալիս, վերապահում ենք անում, թե ինչ: Այդ նորմը շատ կարևոր է»:
Իսկ ՀՀԿ-ի այն պնդումը, թե նման բան չի լինելու, Լարիսա Ալավերդյանը նկատեց.
«Սա արդեն իշխանության կողմից թույլ փաստարկ է: Եվրոպական դատարանը պահանջում է կատարել կամ ցույց տալ, թե ինչ են անելու: Եկեք կամ ընդունենք, որ միջազգային նորմը գերակա է, կամ նման փաստարկներ մի բերեք: Ես համոզված եմ, որ իրավունքի և օրենքի միջև կան այնպիսի միջանցքներ, որտեղ պետությունը կարող է ի վերջո ասել, որ մեզ մոտ նրանց իրավունքները չեն ոտնահարվում, բայց պետականորեն նրանց ամուսանցնել հնարավոր չէ, քանի որ մեր օրենքը դա արգելում է: Այ դրանից հետո, եթե Եվրադատարանը սկսի քննարկել , գուցե Վենետիկի խումբը սկսի աշխատել և այլն»:
Ինչ վերաբերում է Սահմանադրության նախագծում առկա թերություններին՝ ՄԻՊ նախկին պաշտպանը նշեց.
«Մարդու իրավունքների 2-րդ գլխում մարդու ազատության սահամանփակման մասին խոսելիս չկա բառակապակցություն, որ այս կամ այն բացառություններն անհրաժեշտ են ժողովրդավարական հասարակությանը: Սա ինձ համար մեծ բան է: Սահմանափակում էլ կա, սահմանափակում էլ: Ո՞րն է սահմանափակման սահմանը:
Ինձ համար վերին աստիճանի վիճելի է սոցիալական և քաղաքացիական իրավունքների առանձնացումը: Հասարկության մեջ պետք է ստեղծվի վստահության մթնոլորտ: Մարդու իրավունքը բանակում հրաման չէ, այն ենթադրում է միջավայր, մթնոլորտ:
Բարձիթողի վիճակում է գտնվում և հասանելի չէ ՄԻՊ-ին դատավարական իրավունքը: Եվրադատարանը չի նայում գործի նյութական մասին՝ սպանել է-չի սպանել, տվել է-չի տվել, նա նայում է՝ ինչպես է ընթացել դատավարական գործընթացը: Այն երկրներում, որտեղ դատավարական գործառույթները լինում են այսպիսի վիճակում, որը մեզ մոտ է, իրավական պետություն չի դառնում»:
Լարիսա Ալավերդյանը չի հավատում նաև դատարանների անկախությանը.
«Դատարանն անկախ չի դառնում Սահմանադրությամբ, չէ՞, որ իրավիճակը փոխվում է: Այն նպատակադրում է: Ես պահանջ ունեմ հասարակությունից, ընդդիմությունից: Մենք պետք է մի բան հասկանանք.երկրում պետք է կազմենք այնպիսի քաղաքացիական հասարակություն, քաղաքական ուժեր, որոնք կազդեն այդ իրավիճակը փոխելու համար: Ուզում եք ոսկյա տառերով գրած սահմանադրություն բերեմ.եթե չաշխատենք ներսում, մեր ուզած երկիրը չենք ունենալու»,-եզրափակեց ՄԻՊ նախկին պաշտպանը:
Անի Կարապետյան
