Հեռուստատեսության հասցեին հնչող քննադատության, եթերային դաշտի բացասական ազդեցության ամբողջ կուժն ու կուլան հաճախ բարդվում է հատկապես սերիալների վրա: Ինչպե՞ս է այս երևույթը մեկնաբանում հեռուսատաընկերությունների պատասխանատուները, ովքե՞ր են մեղավոր սերիալների անորակության համար, կա՞ն արդյոք դրանք կարգավորելու մեխանիզմներ. այս և այլ հարցերի շուրջ Asekose.am-ի թղթակիցը զրուցել է Հանրային հեռուստաընկերության գործադիր տնօրենի առաջին տեղակալ, սցենարիստ ԼԵՎՈՆ ԳԱԼՍՏՅԱՆԻ հետ:

- Պարոն Գալստյան, սովորաբար մասնավոր հեռուստաընկերությունները սերիալներ են նկարահանում կոմերցիոն նպատակներով, իսկ երբ դա անում է Հանրայինը, հարց է առաջանում՝ ո՞րն է նպատակը և ինչ չափանիշներով են առաջնորդվում Հ1-ում: 

-Մենք խոսում ենք ավանդութային, արժեհամակարգային չափորոշիչների մասին: Սունդուկյանի հերոսը հայտնի խոսք ունի՝ բա քո խղճի դավթարում ի՞նչ ա գրված: Այս «խղճի դավթարում» պետք է գրված լինեն չափորոշիչներ: Եվ այդպես են ձևավորվում դրանք: Հանրահայտ փաստ է, որ Հ1-ը մեծ տեղ է տալիս դասական գրականության էկրանավորմանը՝ որպես կինոքաղաքականության ուղղություն: Գուցե մենք դա բավարար չափով չենք արել, գուցե թերացել ենք, բայց արել ենք և անելու ենք:

- Տպավորություն է, թե Հ1-ում սերիալները դուրս են մղել գեղարվեստական ֆիլմերը, որոնց թիվը կտրուկ նվազել է…

-Համաձայն չեմ: Ինչ վերաբերում է ժամանակակից հայ կինոռեժիսորների կողմից նկարահանված ֆիլմերին, ապա այս դեպքերում հեղինակային իրավունքի և նմանատիպ այլ խնդիրներ են առաջանում: Իսկ հին բարձրարժեք ֆիլմերը մենք ցուցադրում ենք, այդ թվում՝ «Երևան» ստուդիայի ֆիլմերը: Արտասահամանյան ֆիլմերի հարցում մի քիչ բաց է նկատվում, որը կլրացվի: Մենք ցուցադրոմ ենք երկու սերիալ, որը, կարծում եմ, նորմալ է:

-Հ1-ով ցուցադրվում է սերիալ, որի նկարահանման և ցուցադրման հովանավորը Պաշտպանության նախարարությունն է: Ստացվում է այնպես, որ նշված ուժային կառույցը նախ և առաջ PR նպատակ է հետապնդում: Ըստ Ձեզ, որքանո՞վ է արդարացված նման քայլը: 

-Կարծում եմ, որ այստեղ մի փոքր չափազանցություն կա: Շատ բնական եմ համարում այն, որ գերատեսչությունները շահախնդիր են, ցանկանում են «տիտրերում» տեսնել իրենց գերատեսչության անունը և լավ զգալ: Սակայն պարզունակ է այն մեկնաբանությունը, թե տվյալ կառույցներն ընդամենը գերատեսչական շահ են հետապնդում: Կան սերիալներ, որոնցում մի շարք ուղերձներ կան: Օրինակ, սերիալներից մեկում ներկայացվում է բանակի գեներալի դիմանկարը՝ առնականություն, ավանդական կենսունակ արժեքների հաստատում և այլն: Իմ զգացողությամբ՝ այս մոտիվները ավելի առատ են դառնալու: Ստեղծագործող մարդիկ պետք է կարողանանա պահել չափը և չընկնել պլակատային ոճի գիրկը:

- Սերիալներին հասցեագրված բացասական կարծիքների մեծ մասը վերաբերում է լեզվի խնդրին, մասնավորապես խոսակցական լեզվի, ժարգոնային արտահայտությունների և գռեհկաբանությունների առատությանը: Ո՞վ է մեղավոր, ինչպե՞ս շտկել այդ խնդիրը: 

-Հեռուստատեսության պատասխանատուներն են մեղավոր: Եթե Հ1-ում նման խնդիր կա, ես էլ եմ մեղավոր: Ես շատ եմ խոսում խմբագրի ինստիտուտի վերականգման մասին: Ինքներս գրում ենք, ինքներս ցուցադրում, սակայն ցուցադրվելուց առաջ չի խմբագրվում: Կողմնակի աչքի մասնակցություն, նայել, զննել, շտկել չկա: Մինչդեռ այս ամենը թույլ կտար, որ ոտքդ անընդհատ արագության ոտնակին չլինի: Պետք է հիշել՝ կա նաև արգելակ: Այդ ամենը պետք է անի բանիմաց խմբագիրը, ով ոչ թե կաղավաղի հեղինակի տեքստը, այլ նրա ասելիքը կբերի հնարավորինս քաղաքակիրթ և հոդաբաշխ հուն:

- Այնուամենայնիվ, ըստ Ձեզ, դրական միտումներ, հեռանկարներ կա՞ն հայկական սերիալների արտադրության ոլորտում:

- Այո, կան դրական միտումներ, մնում է դրանք ճիշտ ուղղությամբ զարգացնել: Վարպետներն են արդեն մուտք գործում սերիալներ: Դա որոշակի դպրոց է դառնում երիտասարդ դերասանների համար: Նկարահանման համար արդեն հրավիրվում են դերասանական կրթություն ստացածներին: Ռեժիսորները ավելի պահաջկոտ են դարձել, հետևում են կինոաշխարհի նորություններին: Կարծում եմ, այս միտումը կշարունակվի: Եվ դա կապված է այն հանգամանքի հետ, որ վատ նյութը հոգնեցնում, ձանձրացնում է և ստեղծողներին, և հեռուստադիտողներին: Դա պտղաբեր նյութ չէ: Եվ հետո, ժամանակն է ասպարեզ բերել մոռացված վարպետներին, որոնք նկարահանողներին առանձնապես մեծ ֆինանսական պահանջներ չեն ներկայացնում: Նրանց հետ աշխատանքը կվերածվի հետաքրքիր լաբորատորիայի: Մենք նման բանակացություններ արդեն սկսել ենք:

-Ներկայումս Հ1-ում կա՞ն հայկական սերիալներն այլ լեզուներով թարգմանելու նախագծեր: Եվ արդյո՞ք օտար լսարանին ներկայացվելու համար մենք ապահովում ենք անհրաժեշտ որակ: 

-Նման փորձեր ևս կատարում ենք, բայց դա իրականում բավականին բարդ է: Ճիշտ կլիներ փոքր ֆորմատի սերիլաներ ներկայացնել՝ 20-30 սերիանոց, այսպես կոչված մեծ ֆիլմեր կամ մանրասերիալներ: Դա կախված է նաև հայտերից, թե տվյալ երկիրը կցանկանա՞ արդյոք թարգմանել այդ սերիալները: Իսկ ինչ վերաբերում է որակի հարցին, դրա պատասխանը միանշանակ չէ՝ ոչ միայն Հ1-ով, այլև՝ այլ հեռուստաընկերություններով ցուցադրվող որոշ սերիալների որակները համապատասխանում են, մյուսներինը՝ ոչ: Ամեն դեպքում, մոտենում ենք համաշխարհային սերիալների ընդհանուր սկզբունքներին:

- Հանրայինը երբևէ փորձե՞լ է հարցում կատարել, իմանալ, թե հանդիսատեսը ինչ է ուզում դիտել, նա սերիալների կարիք ունի, թե՞ ոչ: 

- Զուտ ցուցանիշների, դիտումների քանակը պարզելու առումով այժմ գործող տեխնիկական մեխանիզմը առայժմ լավագույնն է ու ամենարդյունավետը: Կարծես թե՝ լրացուցիչ հարցումների կարիք չկա: Իսկ հարցումներ չեն կատարվում, չեն էլ կատարվել: Լրացուցիչ հարցումների կարիք չկա կարծես թե, սակայն անմիջական շփումներն օգտակար կլինեին:

-Իսկ սփյուռքն ինչպե՞ս է արձագանքում հայկական սերիալներին:

-Կա հին սփյուռք և նոր սփյուռք: Թե ինչպես են նրանք վերաբերում սերիալներին՝ սա լուրջ հետազոտության նյութ է: Ես կարող եմ միայն ենթադրել, որ ավանդական սփյուռքն ավելի հակված կլինի հայկական լավ ֆիլմեր և ոչ թե սերիալներ նայելու:

Հարցազրույցը վարեց Սեդա Հերգնյանը