Թուրքիայի քաղաքացի, ծագումով հայ ռադիոլրագրող, սյունակագիր և գրող Հայկո Բաղդադը հարցազրույց է տվել թուրքական «Huriiyet» պարբերականի լրագրող Իզզեթ Չափային: Ermeni Haber-ը ներկայացրել է հարցազրույցի հայերեն տարբերակը: Հայկոն անդրադարձել է իր հայկական ծագմանն ու կրոնական պատկանելիությանը, ինչպես նաև Հայոց ցեղասպանության ու հայերի պահանջատիրության հարցերին:
- Եթերում որպես «հայերի ներկայացուցիչ» հանդես եկող Հայկո Բաղդադը կապվա՞ծ է իր կրոնին:
– Ես կես հայ եմ: Նախկինում Հայոց պատրիարքարանի ճամփան անգամ չգիտեի: Բայց եթե նույնիսկ աթեիստ էլ լինեմ, պատրիարքն ինձ համար շատ կարևոր կերպար է, շատ մեծ հարգանք եմ տածում նրա հանդեպ:
- Դուք ճանաչո՞ւմ եք պատրիարք Մեսրոպ Մութաֆյանին:
– Ձեզ մի դեպք պատմեմ. երբ աշխատում էի ռադիոյում, լուր ստացա, որ պատրիարքի ու նրան ուղեկցողների ավտոբուսն Անթալիայում կողաշրջվել է: Ես հանդգնեցի զանգահարել ընկերոջս, ով այդ ժամանակ պատրիարքի կողքին էր, ու խնդրեցի, որ պատրիարքը հեռախոսով ուղիղ եթեր միանա: Հետո էլ եթերում հայտարարեցի, որ քիչ հետո զրուցելու ենք պատրարքի հետ: Պատկերացնո՞ւմ եք իմ հանդգնությունը:
- Իսկ նա չմիացա՞վ ուղիղ եթերին:
– Միացավ: Ասաց, որ կոտրվածքներ ունի և քիչ հետո վիահատության պիտի գնա: Պատկերացրեք, ողջ հասարակությունը և մասնավորապես` հայերը, դեպքի մասին տեղեկացան անմիջապես պատրիարքից` իմ հաղորդման միջոցով:
- Հիմա առանց նախաբանի հարցնում եմ. 2015թ. ապրիլի 24-ին ի՞նչ է լինելու:
– Ոչինչ: Մարդիկ կորցրել են իրենց գյուղերը, կորցրել են իրենց կյանքը: Այս հողերում ըստ կարգի չթաղված մեկուկես միլիոն աճյուն ունենք: Մեկուկես միլիոն մարդ գերեզման չունի:
– Միակ բանը, որ հիմա կարող ենք անել, նրանց հուղարկավորելն է: Ինչպես հարկն է, պետք է հոգեհանգստի արարողություն կատարենք նրանց համար: Պիտի աղոթքներ կարդալով` հոգեհանգստի կարգ մատուցենք և աշխարհի բոլոր լեզուներով «ամեն» ասենք: Հակառակ դեպքում սգի շրջանը չի վերջանա: Հարյուր հազարավոր չթաղված աճյունների առկայությունն այս հողերում մեզ ոչ նորմալ է դարձնում: Այո, իմ կարծիքով այն, ինչ տեղի է ունեցել, ցեղասպանություն էր: Ընդգծում եմ «ցեղասպանություն» եզրը, քանի որ կարծում եմ, որ պետք է շեշտել այդ բառը:
- Ինչո՞ւ է անվանումն այդքան կարևոր:
– Որովհետև միջազգային օրենքը ցեղասպանության նման մի շարք հասկացությունները և դրանց համար պատժամիջոցները կիրառում է որպես կանխարգելիչ քայլ, որպեսզի դրանք այլևս չկրկնվեն: Ըստ էության ցեղասպանությունների համար դատապարտվում են ոչ թե պետություններն ու ազգերը, այլ տվյալ ժամանակի առաջնորդները: Ովքեր պետք է օրենքի առաջ պատասխան տային Հայոց ցեղասպանության համար, այլևս կենդանի չեն:
- Ի՞նչ լուծում պետք է տրվի այս իրավիճակին:
- Քննադատություններից հետո ի՞նչ առաջարկներ ունեք:
– Թուրքիայում զայրույթի թիրախ են դարձնում տուժվողներին: Օրինակ` հայերին ուղղված ահավոր բարկություն կա: Ալևիների, քրդերի, կանանց նկատմամբ` ևս: Այդ իսկ պատճառով արդեն ուզում եմ, որ հաշիվ տան: Մարդասպանները թող պատժվեն: Բայց դեռ ամենևին չեմ զգում, որ փոքրամասնությունների հանդեպ բարկությունը մեղմանա:
