Ես քառասուներկու տարեկան էի, երբ սկսեց ցավել մեջքս, դժվար էի շնչում և գնացի բժշկի: Նա նշանակություն չտվեց դրան:

-Նորմալ բան է ձեր տարիքի համար, - արձանագրեց նա:

-Այդ դեպքում, - առարկեցի ես, - իմ տարիքն է աննորմալ:

Բժիշկը ժպտաց խղճահարությամբ:

-Տեսնում եմ, որ փիլիսոփա եք, - ասաց նա:

Այն ժամանակ ես առաջին անգամ մտածեցի ծերության մասին իմ տարիքի առնչությամբ, բայց հետո բավական շուտ մոռացա այդ մասին: Ես ընտելացա ամեն օր ինչ-որ մի նոր ցավով արթնանալուն, տարիներն անցնում էին, և ամեն անգամ ցավում էր այլ կերպ և ուրիշ տեղս: Երբեմն թվում էր, թե այդ մահն է դուռս բախում, իսկ հաջորդ օրը ցավն ասես չէր էլ եղել: Հենց այդ ժամանակ ինչ-որ մեկն ասաց, որ ծերության առաջին նախանշանը մարդու` իր հորը նմանվել սկսելն է:

.

Սեռական առումով տարիքս երբեք ինձ չի մտահոգել, որովհետև իմ հնարավորությունները կախված էին ոչ այնքան ինձնից, որքան կանանցից. նրանք գիտեն ինչն ու ինչպեսը, երբ ուզում են:

.

Կյանքի լիակատար հաղթանակը հենց այն է, որ ծերունիների հիշողությունը չի պահպանում ոչ էական մանրուքները և միայն խիստ հազվադեպ է մեզ դավաճանում որևէ իսկապես կարևոր հարցում: Ցիցերոնը դա արտահայտել է մեկ ասույթով. <<Չկա մի այնպիսի ծեր, որը մոռանար, թե որտեղ է թաքցրել գանձը>>:

.

Ես երբեք մոտ ընկերներ չեմ ունեցել, իսկ այն մի քանիսը, որոնց հետ հաջողվեց մտերմանալ, արդեն Նյու Յորքում էին: Այլ խոսքով` մահացել են, որովհետև, ենթադրում եմ, հենց այնտեղ են ուղևորվում վշտալի հոգիները, որպեսզի չորոճան իրենց անցած կյանքի ճշմարտությունը:

.

Քարտուղարուհիները դահլիճ բերեցին կարկանդակը` իննսուն վառվող մոմերով, որոնք առաջին անգամ ստիպեցին ինձ զգալ ապրած տարիներիս քանակը: 

.

Ծերության հմայքներից մեկն այն քմայքներն են, որոնք իրենց թույլ են տալիս ջահել մտերմուհիները` համարելով, որ դուք արդեն խաղից դուրս եք:

.

Նա խոսում է նահանգապետի հետ, և դա դժվարին զրույց է, մտերիմ թշնամիների զրույց:

.

Ես նախազգուշացրի. թող աղջնակը լինի այն տեսքով, որով նրանց աշխարհ է բաց թողել Աստված, և ոչ մի ներկ դեմքին: Նա խուլ ծիծաղեց.

-Ինչպես կասես, բայց դու քեզ զրկում ես նրա հագուստը հանելու հաճույքից, շոր շորի ետևից, ինչպես պաշտում են անել ծերուկները, չգիտեմ, թե ինչու:

-Իսկ ես գիտեմ, - պատասխանեցի ես: - Նրանք յուրաքանչյուր անգամ այդպես անելով ավելի են ծերանում:

.

Արյունը տարածվում էր նրա երակներում, ինչպես խաղաղ երգ, հասնում էր մինչև նրա մարմնի ծածուկ տեղերը և, սիրով մաքրված, վերադառնում դեպի սիրտը:

.

Ես վախեցա. աղջնակն այնքան իրական է, որ ամեն տարի մեծանում է մեկ տարով:

.

Այդ նույն շաբաթ գրեցի  ևս մի հանդուգն հոդված` Ինչպես երջանիկ լինել հեծանվի վրա իննսուն տարեկանում:

.

Արշալույսին հազիվ էի աչքերս փակել և հանկարծ զգացի, որ կարծես պայթեց ծովի ալիքների շառաչը, խուճապ տիրեց ծառերին և անցավ իմ սրտի միջով: Եվ այդժամ ես մտա լոգասենյակ ու հայելու վրա գրեցի. Դելգադինա-Նիհարիկ, իմ սեր, ահա և սկսվեցին Ծննդյան տոների քամիները:

Իմ ամենաերջանիկ հիշողություններից մեկը հոգեկան շփոթիս մասին հիշողությունն է, որն զգացի մի անգամ, ահա այսպիսի մի առավոտ` դպրոցից դուրս գալիս: Ինչ էր պատահել ինձ:

Ուսուցչուհին ցրված ասաց ինձ.

-Ախ, որդիս, ախր քամիներն են:

Ութսուն տարի անց ես ունեցա այդ նույն զգացողությունը, երբ արթնացա Դելգադինայի անկողնում, և դարձյալ դեկտեմբերն էր, որ եկել էր ճիշտ իր ժամանակին, դեկտեմբերն էր` իր թափանցիկ, մաքուր երկնքով, ավազաբքերով և տների տանիքները քշող ու փողոցներում աշակերտուհիների կիսաշրջազգեստները բարձրացնող պտտահողմերով:

.

Լուսանկարներում մարդիկ ավելի շատ և ավելի վատ են ծերանում, քան իրականում:

.

Ես միշտ ասել եմ` խանդն ավելին գիտի, քան ճշմարտությունը:

.

Վերհիշելով իմ տխուր պոռնիկներին (վիպակ)

ռուսերենից թարգմանեց Հովհաննես Այվազյանը

Հատվածները` Հասմիկ Սիմոնյանի բլոգից