Ֆիլարետ Նահատակյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․
Ինչպիսի բարձր մակարդակի անալիզ, իհարկե սա բարդ է ժեխի համար
Պատվո լեգեոնի ասպետ, ֆրանսիական բանակի նախկին սպա, գեներալ Դոմինիկ Դելավարդը կարծիք է հայտնել Ֆրանսիայի ներքին և արտաքին քաղաքականության փոփոխությունների, ինչպես նաև միջազգային գործընթացների վրա Միացյալ Նահանգների աճող ազդեցության մասին։
Նա հատկապես ընդգծել է ԱՄՆ Պետքարտուղարության կողմից ֆինանսավորվող հասարակական կազմակերպությունների դերը, որոնք հաճախ ծառայում են որպես մանիպուլյացիայի գործիք արևմուտքի շահերը սպասարկելու և դրանք ամբողջ աշխարհում տարածելու համար։
Ամենավառ օրինակներից մեկը, որը նա մեջբերում է, դա Հայաստանի օրինակն է․ մի երկիր, որտեղ Միացյալ Նահանգները և ոչ կառավարական կազմակերպությունները (ՀԿ-ները) զգալի ազդեցություն են ունեցել նրա անկախության հենց առաջին փուլերից ի վեր:
Դելավարդը սկսում է նրանից, որ ընդգծում է Հայաստանի աշխարհաքաղաքական-ռազմավարական կարևորությունը. «ԱՄՆ-ը և հասարակական կազմակերպությունները ի սկզբանե հետաքրքրվեցին Հայաստանով, քանի որ այն սահմանակից երկիր է ինչպես Իրանին, այնպես էլ, իհարկե, գտնվում է Ռուսաստանի հետ անմիջական հարևանությամբ։ Հայաստանը, պատմականորեն կապված լինելով Ռուսաստանի հետ, աստիճանաբար կողմնորոշվեց դեպի Արևմուտք՝ շնորհիվ արևմտյան տերությունների նուրբ, բայց արդյունավետ միջամտության։
Գեներալը պարզաբանում է. «Արևմտյան երկրներին հաջողվեց ընտրություններում հաղթանակի հասնել ոչ թե գունավոր հեղափոխության միջոցով, այլ, ես կասեի, գրեթե, և նրանց հաջողվեց հաղթանակի հասցնել Փաշինյան անունով մի արևմտամետ մարդու, ով, ասենք այսպես, իր երկիրը ծախեց Արեւմուտքին»։
Նիկոլ Փաշինյանի ընտրությունը դարձավ շրջադարձային պահ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ, որը խզեց ավանդական հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ և երկիրը ուղղեց դեպի ավելի սերտ գործընկերություն ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի հետ։ Սակայն այս որոշումն աղետալի հետեւանքներ ունեցավ Հայաստանի համար, հատկապես Ադրբեջանի հետ հակամարտությունում։
Դելավարդը բացատրում է. «Այսպես վարվելով, Փաշինյանը ռուսներին հասկացրեց, որ հենց այս ուղղվածությունն ունի Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը, և ռուսները հանգեցին այս եզրակացությանը, երբ Ադրբեջանը հարձակվեց Հայաստանի վրա»:
.......
Դելավարդը նշում է նաև Իսրայելի դերի մասին այս հակամարտությունում՝ ընդգծելով աշխարհաքաղաքական դաշինքների կարևորությունը այս բարդ տարածաշրջանում. «Ադրբեջանի դաշնակիցների թվում կա մեկը, որը շատ, շատ կարևոր և ազդեցիկ է եղել ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության վրա․ դա Իսրայել պետությունն է»: Նրա խոսքերով, Իսրայելը ռազմական և ռազմավարական աջակցություն է ցուցաբերել Ադրբեջանին. «Իսրայելը աջակցեց զենքով, խորհրդականներով, աջակցեց Ադրբեջանին Հայաստանի դեմ պատերազմում, և Ադրբեջանի հաղթանակը նաև որոշ չափով հանդիսանում է Իսրայելի հաղթանակը»։
Քաղաքական որոշումների այս փաթեթը հանգեցրեց Հայաստանի պարտությանը Լեռնային Ղարաբաղի համար պատերազմում և Ադրբեջանին այդ տարածքի վերադարձով։
Դելավարդն այս իրավիճակը ամփոփում է որոշակի ցինիզմով. «Փաշինյանին ընտրած ՀԱՅԵՐԸ ստանում են այն, ինչին արժանի էին»։
Նա քննադատում է հայ ընտրողների հեռատեսության բացակայությունը, որոնք չեին գիտակցում, որ «Արևմուտքը շահագրգռված է լավ հարաբերություններ հաստատել Ադրբեջանի հետ»։
Ի վերջո, Հայաստանը «թողնվում է բախտի քմահաճույքին»՝ պարտվելով ոչ միայն պատերազմում, այլև խոշոր տերությունների աջակցությունը վայելող Ադրբեջանի հետ իր տարածաշրջանային հակամարտության մեջ:
Գեներալը ուշադրությունը կենտրոնացնում է նաև արտերկրում տեղակայված ամերիկյան կենսաբանական լաբորատորիաների վրա։ Դելավարդը բացատրում է, որ Միացյալ Նահանգները շրջանցում է իր սեփական ազգային օրենքները՝ որոշակի կոնֆիդենցիալ գիտական գործունեություն այլ երկրներին արտապատվիրելով: Դրանում ասվում է, որ «ԱՄՆ-ի օրենքներն արգելում են մի շարք բաներ, և որ այն ամենը, ինչ նրանք չեն կարող հանգիստ և ազատ անել իրենց երկրի տարածքում, նրանք տեղափոխում և անում են բարեկամ երկրների տարածքներում»:
Նրա խոսքերով, դա վերաբերում է ոչ միայն գիտական փորձարկումներին, այլև ավելի վիճահարույց պրակտիկաներին, ինչպիսիք են խոշտանգումները:
«Միացյալ Նահանգներում գործողությունները հաճախ տեղափոխվել են երկրներ, որտեղ այդ գործնական աշխատանքները շատ ավելի քիչ են վերահսկվում», - ավելացնում է նա՝ ճշգրտելով, որ նման գործողություններ սովորաբար իրականացվում են այն տարածաշրջաններում, որտեղ քիչ հավանական է, որ զանգվածային լրատվամիջոցները կամ քննիչները կիմանան ճշմարտությունը։ «Այն երկրներում, որտեղ այդ գործնական աշխատանքները շատ ավելի քիչ վերահսկողության ներքո են, ԱՄՆ-ը ռիսկի չի գնում, որ լրատվամիջոցները կհետաքննեն լաբորատորիաների աշխատանքները և մարդիկ կգան պարզելու, թե իրականում ինչ է կատարվում»:
Ինչ վերաբերում է կենսաբանական լաբորատորիաներին, Դելավարդը ընդգծում է դրանց պոտենցիալ վտանգավորությունը՝ մասնավորապես նշելով Միացյալ Նահանգներում տեղի ունեցած միջադեպը Ֆորտ Դետրիկում, որտեղ տեղի է ունեցել վիրուսի արտահոսք: «Ուրեմն դա վտանգավո՞ր է: Այո, լաբորատորիաները միշտ վտանգավոր են, չնայած ժամանակ առ ժամանակ, և ԱՄՆ-ում էլ այդպես պատահեց, որ վիրուսը վերջնարդյունքում անցել է մարդու միջով, ով այդ պահին աշխատել է Ֆորտ Դետրիկի լաբորատորիայում: Ուստի, նրանք ստիպված են եղել լաբորատորիան որոշ ժամանակով փակել, և ես կարծում եմ, որ այն այժմ վերաբացվել է», - բացատրում է նա:
Ամփոփելով՝ նա հայտարարում է, որ Միացյալ Նահանգները գերադասում են այդ լաբորատորիաները ղեկավարման՝ աութսորսինգի տրվեն արտասահմանում, որպեսզի կանխարգելվեն միջադեպերը իր տարածքում։ «Բայց ԱՄՆ-ում գրանցված լաբորատորիաներ նրանք այդքան շատ չունեն, դրանք շատ քիչ են, և նրանք գերադասում են դրանց ունենալ այլ տեղում։ Ավելի լավ է խնդիրը ծագի ԱՄՆ սահմաններից հեռու, քան ԱՄՆ-ի տարածքում»։
Դոմինիկ Դելավարդը բացահայտում է Միացյալ Նահանգների անհանգստացնող ռազմավարությունը՝ իր ազդեցությունը գլոբալ մասշտաբով տարածելու համար: Նրա խոսքերով՝ Միացյալ Նահանգները օգտագործում են ոչ կառավարական կազմակերպությունները և աջակցում են արևմտամետ վարչակարգերին՝ միաժամանակ տեղափոխելով վիճահարույց գործունեության տեսակները, ինչպիսիք են կենսաբանական հետազոտությունները՝ համաշխարհային ազդեցության պայմաններում ներքին ռիսկերը նվազեցնելու համար։ Նա հաստատում է, որ այդ կազմակերպություններն այնքան էլ անկախ չեն, ինչպես նրանք պնդում են, և որ նրանք զգալի չափով վայելում են ԱՄՆ նախագահի վարչակազմի աջակցությունը։
Դելավարդը նշում է, որ կիրառվող մեթոդները ներառում են հասարակական կարծիքի մանիպուլյացիան տեղական «ազդեցիկ դեմքերի» միջոցով, և որ ֆինանսավորումը հիմնականում գալիս է ԱՄՆ կառավարությունից. «Պարզապես նայեք նրանց ֆինանսավորմանը (ոչ կառավարական կազմակերպությունների): Դուք կտեսնեք, որ շատ ժամանակ նրանք ֆինանսավորում են ստանում ԱՄՆ Պետքարտուղարությունից, այսինքն, ըստ էության, ԱՄՆ արտաքին գործերի նախարարությունից, այսինքն՝ ԱՄՆ կառավարությունից":
Հայաստանի օրինակը ցույց է տալիս այն բանի վտանգավորությունը, որ փոքր երկրները շրջվում են իրենց ավանդական դաշնակիցներից դեպի Արևմուտք, հաճախ իրենց իսկ սեփական կայունության և անվտանգության հաշվին։ Դելավարդի խոսքերով, այս գործողություններն ուղղված են ամերիկյան նոր պահպանողականների կողմից թելադրված «բարիկամեցողական հեգեմոնիայի» ձևի պարտադրմանը, որտեղ կենսաբանական լաբորատորիաները գործնականում պոտենցիալ վտանգ են ներկայացնում միջազգային կայունության համար։
Սկզբնաղբյուրն՝ այստեղ