Կոչ եմ անում ադրբեջանական կողմին՝ հարգել միջազգային պարտավորությունները, դադարեցնել Լաչինի միջանցքի շրջափակումը։ Այս մասին Արցախում շրջափակման հումանիտար հետեւանքների վերաբերյալ քննարկման ժամանակ ասել է եվրոպացի պատգամավոր Մարինա Կալջուրանդը։
«Դեկտեմբերի 15-ին, որպես Հարավային Կովկասի հետ հարաբերությունների պատվիրակության նախագահ, անցյալ տարի ես հայտարարություն տարածեցի՝ մտահոգություն հայտնելով Ադրբեջանի պետական իշխանությունների եւ իբր բնապահպանական ցուցարարների գործողությունների վերաբերյալ։ Ես կոչ եմ արել Ադրբեջանի իշխանություններին՝ դադարեցնել Լաչինի միջանցքի շրջափակումը եւ կատարել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի երկկողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները։ Անցել է ավելի քան մեկ ամիս, եւ Ադրբեջանի գործողությունները հանգեցրել են հումանիտար ծանր ճգնաժամի, այդ թվում՝ 1 մարդու մահվան։ 120 հազար հայ ապրում է շրջափակման մեջ։ Հարյուրավոր ընտանիքներ մնում են բաժանված, մարդիկ զրկված են առաջին անհրաժեշտության ապրանքներից եւ ծառայություններից։ Երեխաները դպրոց չեն գնում։ Վերջերս մենք ականատես եղանք բարձր մակարդակի բորբոքված հռետորաբանության նոր ալիքի, որը կոչ էր անում խտրականության ենթարկել հայերին՝ նրանց կոչ անելով կամ Ադրբեջանի քաղաքացիություն վերցնել, կամ լքել Լեռնային Ղարաբաղը: Այս հայտարարությունները հարիր չեն մի պետության, որն իրեն համարում է ԵՄ-ի վստահելի գործընկեր։ Ադրբեջանական կողմին կոչ եմ անում հարգել միջազգային պարտավորությունները, դադարեցնել միջանցքի շրջափակումը, ապահովել միջազգային կազմակերպությունների մուտքը Լեռնային Ղարաբաղ եւ սկսել բանակցություններ համապարփակ խաղաղության համաձայնագրի շուրջ, որը կերաշխավորի Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության բոլոր իրավունքները եւ Ղարաբաղի անվտանգությունը։
Եզրափակելով՝ ուզում եմ անձամբ դիմել ադրբեջանցի պաշտոնյաներին, ովքեր անձամբ իմ դեմ «վհուկների որս» են սկսել։ Ուզում եմ ձեզ ասել, որ դուք ինձ չեք վախեցնի եւ չեք ստիպի լռել։ Դուք ավելի ցածր ընկնել չեք կարող, սակայն ես ավելի ցածր չեմ իջնի: Եզրափակելով՝ մեջբերեմ Միշել Օբամային. «Երբ նրանք իջնում են, մենք բարձրանում ենք»:
Քննարկումն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում
Եվրոպական խորհրդարանի (ԵԽ)՝ հունվարի 16-ից 19-ի լիագումար նստաշրջանի ընթացքում՝ հունվարի 18-ին կայացած քվեարկությամբ, ընդունվեց «Ընդհանուր արտաքին ու անվտանգային քաղաքականության իրականացում. 2022թ. տարեկան զեկույց» (CFSP) բանաձևը։
Զեկուցողը Եվրոպական խորհրդարանի Արտաքին հարաբերությունների կոմիտեի նախագահ Դեյվիդ Մքալիսթրն էր:
CFSP-ն արտաքին քաղաքական հարցերով ԵԽ տարեկան հիմնական զեկույցն է և դրանում որևէ ձևակերպման համաձայնեցում ու ընդունում ձևավորում է ԵԽ միասնական քաղաքական գիծը:
Զեկույցում.
Խստորեն դատապարտվում է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ Ադրբեջանի 2022թ. սեպտեմբերի ագրեսիան, որը զինադադարի խախտում է և լուրջ հետևանքներ ունի խաղաղության գործընթացի համար:
Վերահաստատվում է, որ Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը պետք է լիարժեքորեն հարգվի և կոչ է արվում ադրբեջանական իշխանություններին անմիջապես դուրս բերել զորքերը Հայաստանի բոլոր տարածքներից:
Համոզմունք է արտահայտվում առ այն, որ ռազմական միջոցներով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության հասնել հնարավոր չէ: Դա պահանջում է համապարփակ քաղաքական կարգավորում՝ միջազգային իրավունքին համապատասխան՝ ներառյալ ՄԱԿ կանոնադրությունը, ԵԱՀԿ 1975 Հելսինկյան եզրափակիչ ակտը, ինչպես նաև ԵԱՀԿ ՄԽ 2009թ. հիմնարար՝ տարածքային ամբողջականության, ինքնորոշման և ուժի չկիրառման սկզբունքները:
Մտահոգություն է արտահայտվում Ադրբեջանի ԶՈՒ կողմից հայ ռազմագերիների ու քաղաքացիական անձանց նկատմամբ պատերազմական հանցագործությունների ու անմարդկային վերաբերմունքի կապակցությամբ և կոչ է արվում ադրբեջանական իշխանություններին ազատել իրենց հսկողության տակ գտնվող ռազմագերիներին:
Աջակցություն է արտահայտվում Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների հետ եռակողմ հանդիպումներ անցկացնելու նախաձեռնությանը:
Ընդգծվում է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համապարփակ խաղաղության պայմանագիրը պետք է հասցեագրի հակամարտության արմատական պատճառները՝ ներառյալ ԼՂ-ում ապրող հայ բնակչության իրավունքներն ու անվտանգությունը, տեղահանված անձանց ու փախստականների վերադարձը, մշակութային, կրոնական ու պատմական ժառանգության պաշտպանությունն ու պահպանումը, ինչպես նաև տարածքային ամբողջականությունը:
Ողջունվում է Ադրբեջանի հետ Հայաստանի սահմանին ԵՄ քաղաքացիական առաքելության տեղակայումը և կոչ է արվում ԵՄ խորհրդին ընդլայնել տեղակայված փորձագետների քանակը, ավելացնել առաքելության կարողությունները, ամրապնդել ներկայությունը տարածաշրջանում:
Նշվում է, որ Ադրբեջանի հետ ԵՄ հարաբերությունների ցանկացած խորացում պետք է լինի պայմանական՝ կախված երկրի կողմից մարդու իրավունքների, օրենքի գերակայության, ժողովրդավարության ու հիմնարար ազատությունների հարգման ուղղությամբ էական առաջընթացի ապահովումից:
CFSP զեկույցի՝ Թուրքիայի վերաբերյալ հատվածում նշվում է Հարավային Կովկասում, ի թիվս այլ տարածաշրջանների, երկրի շարունակական ապակայունացնող գործողությունների մասին:
ԵԽ հունվարի 18-ի լիագումար նիստում ընդունվեց նաև զեկույցին՝ Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի արգելափակման վերաբերյալ ներկայացված լրամշակում, որում նշվում է.
Եվրախորհրդարանը խստորեն դատապարտում է Ադրբեջանի կողմից 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության խախտմամբ Լաչինի միջանցքի ապօրինի շրջափակումը, ինչի նպատակն է հումանիտար ճգնաժամ ստեղծել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի համար: Խորհրդարանը պահանջում է Ադրբեջանի իշխանություններից անհապաղ վերականգնել Լաչինի միջանցքով տեղաշարժի ազատությունը:
