Հուլիսի 11-ին Ժամանակակից արվեստի թանգարանում  տեղի կունենա « Hi-artonline» նախագծի առաջին` «Արևելքից`Արևմուտք, Մոդեռնից`Պոստմոդեռն» ցուցադրությունը,որը նվիրված է «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի տասնամյակին: Այս առիթով  ASEKOSE.am-ի թղթակիցը զրուցել է ցուցահանդեսի մասնակիցներից մեկի, մեր ժամանակների լավագույն նկարիչ-աբստրակցիոնիստ`Գարիկ Կարապետյանի հետ:

-Երևանից հեռու ապրելն  ու  ստեղծագործելը  դժվա՞ր, թե դյուրին է` ստեղծագործելու և ճանաչված լինելու առումով:

-Քանի որ Հայաստանը արդեն փոքր երկիր է,կարծում եմ, որ դա նշանակություն չունի Երևանում ես ապրում, թե Երևանից դուրս: Քաղաքից դուրս ապրելն էլ ունի մեկ ուրիշ առավելություն,այնտեղ ավելի հանգիստ բնակավայր է`ստեղծագործելու համար ավելի բարենպաստ է: Ես այնտեղ ինձ ավելի լավ եմ զգում, ինձ ոչինչ չի խանգարում աշխատելու համար`հագիստ,մաքուր օդ Արագած լեռան լանջին, հրաշալի բնություն, հրաշք երկինք: 

-Ձեր  կյանքի ու աշխարհայեցողության մասին  Ձեր ո՞ր գործերն են հատկապես խոսում: Ձեր ստեղծագործությունը ինքներդ բաժանում ե՞ք շրջանների:

-Բնականաբար բաժանում եմ շրջանների, քանի որ ես շատ վաղուց եմ նկարում: Ես իմ անհատական աշխատանքների ցուցահանդեսն ունեցել եմ դեռ 10 տարեկան հասակում`Ժուռնալիստների միությունում: Իմ հետաքրքրությունն ու սերը դեպի նկարչությունը վաղուց է եղել:Դեռ սկզբից կա մի զգացողություն, որը ուղղակի դու պահպանում ես` անցնելով այդ փուլերը, դու անում ես մի բան`պահպանելով այդ մարդու զգացողությունը արվեստը ընկալելու,սիրելու:Դրանով իսկ դու հաստատում ես քո տեղը`արտահայտելով  քո անբիծ զգացողությունը արվեստի նկատմամբ:Որպեսզի չունենաս հիասթափություններ,կասկածամտություններ,այս ամբողջ  գործընթացները պետք է պահպանես,կարևոր է կարդալ,իմանալ և այդ արվեստի տարբեր փուլերի միջով անցնել:

-Ի՞նչն է Ձեզ ոգեշնչում ստեղծագործելիս:

-Արվեստը…միայն ու միայն արվեստը:

-Արվեստագետի համար Հայաստանում կա՞ն նպաստավոր պայմաններ: Միջավայրը  որքանո՞վ  է հարմար այստեղ ստեղծագործելու, ցուցադրվելու   տեսակետից:

-Կարծում եմ, որ չկան նպաստավոր պայմաններ: Հայաստանը թերևս այն երկրներից է աշխարհում, որտեղ շատ քիչ պայմաններ կան արվեստագետների համար, որ արվեստագետ  լինել և ապրել այս երկրում` մեծ հերոսություն է պահանջում: Նաև ավելացնեմ, որ շատ հրատապ խնդիրը է մեզ համար, քանզի մենք մեծ մշակույթ ունեցող երկիր ենք, և այսօր ապրել այսպիսի իրավիճակում`չստեղծելով ոչ մի պայմաններ արվեստի զարգացման համար, դա ուղղակի խիստ վտանգավոր է պետականաշինության,  մեր ժողովրդի ու ազգի համար:

- Որքանո՞վ է աբստակցիոնիզմը Ձեզ հոգեհարազատ, և որքանո՞վ է այն ընդունված , հասկացված ու տարածված Հայաստանում:

-Ես աբստակցիոնիզմ սիրել եմ հենց սկզբից, երբ սկսեցի ավելի խորն ուսումնասիրել նկարչությունը: Աբստակցիոնիզմն  այն նկարչությունն  էր, որն  ինձ ավելի հոգեհարազատ էր: Ես մինչև հիմա հավատարիմ եմ դրան:

Այստեղ եթե մաքուր արվեստով ես զբաղված`անհասկացված ես մնում, շատ քչերն են քո գործերը հասկանում ու գնահատում: Դա այն արվեստն  է, որտեղ խնդիրները վերաբերվում են մարդու հոգևոր դաշտին, այսինքն կենցաղային խնդիրների հետ  չեն առնչվում, այլ մարդու խնդիրների,մարդ  մնալու:  Դրա համար առայժմ հետաքրքիր չէ  շատերին, մարդիկ ավելի շատ զբաղված են կենցաղային խնդիրներով:

-Այսօր նկարիչն  իրեն լիարժեք է զգո՞ւմ  հասարակության մեջ:

-Նկարիչն անշուշտ պետք է իրեն լիարժեք զգա, անկախ նրանից, թե ինչ հասարակության մեջ ես դու ապրում: Ես շատ կուզենայի, որ ոչ մի արվեստագետ էլ իրեն կոմպլեքսավորված չզգա, որովհետև վերջին հաշվով ինչ հասարակության մեջ էլ դու ապրում ես` կունենաս այդ օտար լինելու զգացողությունը: Արվեստը նա ինքնաբախ երևույթ  է, նա երբեք արվեստագետին մենակ չի թողնում,որպեսզի իրեն օտարացած զգա: Դա մի ամուր տարածություն է, որտեղ դու քեզ հզոր  ես զգում, և ոչ ոք քեզ չի կարող խանգարել, և այդ վստահությունը արվեստագետը պետք է ունենա, որովհետև ինքը ոչ մի պատճառ չունի անվստահություն ունենալու:

Արվեստ ավելին  է, քան ինքնաարտահայտվելը, որովհետև արվեստը շատ կարևոր միջոց է ճիշտ ապրելու: Արվեստը նաև կյանք է, դա այն չէ, որ ուղղակի զբաղվենք, հաճույք ստանանք:Արվեստը հզոր երևույթ է, դա նաև մեր ապրելակերպն է, որով մենք ապրում ու գոյատևում ենք այսօր:Ես կուզեմ, որ մարդիկ չառանձնացնեն արվեստը, որ սա մի դաշտ է, որտեղ կարելի մի քիչ հաճույք ստանալ ու նորից գնալ զբաղվել մեկ այլ գործով:Ո՛չ.սա մի ռեալություն է իրենից ներկայացնում:Աբստրակցիան իրականությունն է, ու քանի որ մենք այնքան էլ լավ չենք զգում իրականությունը,ու ասում ենք, որ դա աբստակցիա է, ո՛չ, դա իրականությունն է, որը կոնկրետ տեղ է տանում, նպատակին հասցնող է, մոլորության մեջ երբեք չի գցում:Եթե այդպես չլինի, ապա անիմաստ կլինի, ու դու ինչով ես զբաղվում այս դեպքում:

-Նկարչությունը պե՞տք է ունենա ազդեցություն իրականության վրա ինչ-որ կերպ, և  որն է նկարչության գործառույթը:

-Այո՛,պետք է ունենա ազդեցություն, և հենց նկարչությունը կոչված է դրան, որովհետև նկարչությունը մարդու համար է, պարզապես այդ ազդեցությունը որպեսզի ավելի ակնառու լինի, դրա համար պետք է ինստիտուտներ աշխատեն,այսինքն աշխատեն արվեստագետների ինստիտուտը,կամ  նրանց համագործակցությունը լինի պետության հետ, որպեսզի այդ ամենը ներկայացվի մարդկանց պատշաճ կերպով, որով այդ ազդեցությունը ավելի ակնհայտ կլինի:Բայց քանի որ այդ օղակը լավ չի աշխատում, հետևաբար ազդեցությունը թույլ է: Ապագան արվեստում ավելի հեշտ է տեսնել:

-Հայտնի է, որ բազմաթիվ միջազգային ցուցահանդեսների  եք մասնակցել: Ինչո՞վ նշանավորվեց  դա Ձեզ համար:

-Մի բան է հետաքրքիր, որ ամենուր մարդիկ նույնն են:Թեպետ արվեստը ստեղծվում է մեր երկրում, բայց նա կարող է ուժեղ կապեր հատատել աշխարհի տարբեր վայրերում ապրող մարդկանց հետ: Եվ երբ լինում են այդ ցուցահանդեսները տարբեր երկրներում, չափազանց հետաքրքիր է, որ մարդիկ գալիս են տեսնելու արվեստ, որովհետև այն  հենց  իրենց  համար է ստեղծված, և արվեստի գործը հենց մարդով է ավարտվում: Արվեստ  ներկայացնելը այն ամուր կապող օղակն է և կարևոր է այնքանով, որ ուրիշ ազգերն էլ են  տեղեկանում Հայաստանում ստեղծվող արվեստի մասին, որով կաշկանդված չեն քաղաքականությամբ, ազատ են:

-Արդի արվեստի նկատմամբ այսօր ի՞նչ պահանջներ են կիրառելի:

-Արվեստին այսօր հարկավոր է աջակցություն, լուրջ ֆինանսավորում  պետության և մասնավորի կողմից և վստահություն:

- Կարծես թե այսօր արվեստագետի համար մեծ խնդիր է  իր նկարը վաճառելը, քանի որ չունենք միջնորդներ և  արտ-բիզնեսով զբաղվողներ, ինչո՞ւ:

-Արվեստը համարվում է բիզնես, շատ նուրբ մի բիզնես: Դրա համար հարկավոր են ինտելեկտուալ  մարդիկ, ովքեր կզբաղվեն դրանով, այն բիզնեսն է, որում արագ չեն վերադարձնում ներդրվող գումարները, բայց դա ապագային ուղղված բիզնես է, որով կարելի է ձեռք բերել  հետագայում շատ հսկայական ֆինանսական միջոցներ:Բացի դրանից, եթե ֆինանսավորումը ուղղվի կոնկրետ Հայաստանում արվեստի ճյուղը զարգացնելու նպատակով, դրանով մեր երկրի կարգավիճակն էլ կբարելավվի: Ապագա ունենալու  և  երկիր կառուցելու համար  արվեստը համարվում  է  ամենաամուր  հիմքը:

-Արևելքից` արևմուտք. մոդեռնից` պոստմոդեռն. Հայարվեստագետներ ցուցահանդես… Ինպե՞ս եղավ առաջարկն ու ի՞նչ է տալիս նմանատիպ ցուցահանդեսներին մասնակցությունը արվեստագետին:

-Այս  ցուցահանդեսը  կարևորում  եմ  այնքանով, որ մի հարթակում մենք վերջապես  կտեսնենք վերջին հարյուրամյակի արվեստը`մոդեռնիզմի ժամանակաշրջանից մինչ մեր օրերը:Ցուցահանդեսում  ներկայացված կլինեն նաև Թութունջյանի, Քոչարի,Սարյանի և մեր այլ հայտնի նկարիչների գործերը:Այստեղ մենք հնարավորություն կունենանք տեսնելու, թե ինչ զարգացումներ են տեղի ունեցել այս տարիների  ու ժամանակաշրջանի  ընթացքում, որով մենք լուրջ կարող ենք վերլուծել մեր հարյուր տարվա արվեստը:Մենք կտեսնենք նաև, թե այս ընթացքում ինչ շեղումներ էլ են եղել մեր արվեստի մեջ, որովհետև ամեն ինչ չէ, որ հոյակապ է եղել, այստեղ կան լուրջ ուղղություններ, լուրջ ջանքեր, որոնք ի դեմս մեր մեծ արվեստագետների` այս դժվար ժամանակաշրջանում փաստորեն  ստեղծելն է, և կա նաև ավելի կոնֆորմիստական  թևը:Կոնֆորմիզմի և ոչ կոնֆորմիզմի հրաշալի համադրություն է, որտեղ դա մենք հնարավորություն կունենանք տեսնելու այդ ցուցահանդեսի ժամանակ:   

-Արդյո՞ք քաղաքականությունը ազդում է արվեստի վրա և ինչպես:

-Հակառակը`արվեստն  է ազդում քաղաքականության վրա, քանի որ արվեստն ավելի առաջադեմ  է, քան քաղաքականությունը: Եթե քաղաքականությունը ազդի արվեստի վրա, մենք կունենանք հետընթաց, իսկ  հակառակ դեպքում`առաջընթաց:

Հարցազրույցը`  Երվանդ  Մարեյանի