«Այս տարի լրանում է մեր կազմակերպության 30 տարին և տասը տարի առաջ, երբ մենք հաշվետու զեկուցումներով հանդես էինք գալիս, թե ինչ ենք արել և ինչ պետք է անենք, այդ ժամանակ կարևորեցինք մի հանգամանք. Ավերվող քարանձավների փրկությունը նրանց կիրառության մեջ է»,-այսօր` լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ խոսելով քարանձավների մասին` ասաց Քարանձավագետների միության նախագահ Սամվել Շահինյանը, նշելով, որ քարանձավներն Հայաստանում ավերվում են անընդհատ և ամենուր, ինչպես, օրինակ, «Մոզրովի» քարանձավը:
«2004 թվականին մենք շատ կոնկրետ որոշեցինք, որ պետք է քարանձավը տեր ունենա և դառնա մշակութային արժեք, որը ցուցադրում ենք և, այն, ինչ բնական է, պետք է պահպանի իր բնականությունը»,-ասաց Քարանձավագետների միության նախագահը:
Նրա խոսքով` «Ինկար» ՍՊԸ քարանձավների օգտագործման ծարգրերի պատասխանատու Սմբատ Դավթյանին հաջողվեց հիմնվելով եվրոպական օրենքների վրա` քարանձավների շահագործման այսօրվա քաղաքակիրթ ծրագիր մշակել(խոսքը վերաբերում է «Մագիլի» քարանձավին): Հետո հայտնվում են մարդիկ, որոնց ձեռնտու չէ այս ամենը` ՀՀ-ն քաղաքակիրթ դարձնելու մեր միտվածությունը և, նրանք հայտարարում են, թե ինչ-որ չղջիկնրի ենք վնասում:
Ինչ վերաբերում է բնապահպաններին, ովքեր վստահեցնում են, թե անթույլատրելի է շահագործել «Մագիլի» քարանձավը, Սամվել Շահինյանը նկատեց.
«Մագիլի» քարանձավն աշխարհի արդեն գրանցված տասը քարանձավներից 7-րդն է իր երկարությամբ: Այսինքն, այն հազվագյուտ է` գիտական տեսանկյունից: Նշում են, որ այն չղջիկների համար բիոտոպ է: Չի կարող կենսատոպ լինել մի միջավայր, որտեղ սննդի շղթան բացակայում է, որտեղ չկան ավտոտրոպները: Նրանք հայտարարում են, որ չղջիկներն ապրում են միայն «Մագիլի» քարանձավում: Ստում են. Չղջիկներն ապրում են ցանկացած ճեղքում, ցանկացած տեղ, նույնիսկ ոչ հեռու գտնվող լքված դպրոցի ձեղնահարկում»:
Քարանձավագետների միության նախագահը նշեց, որ «Մագիլի» քարանձավի մշակութային շերտը ևս տակնուվրա են արել: «Անտեր է, եթե իշխանությունները կամ պետությունն են հսկում, որովհետև մեկը պետք է պատասխանտու լինի: Անանուն տերեր չեն լինում»-ասաց Սամվել Շահինյանը` հավելելով, որ բանալիներն այսօր գտնվում են Արենի գյուղի ռեստորաններից մեկի տիրոջ ձեռքում,ով օգտագործում է այն:
«Արդյունքում` ոսկրանյութ են հանել և այլ բաներ»,-շեշտեց բանախոսը` հավելելով.
«Այսօրվա երկու նախարարների(բնապահպանության և մշակույթի) վզին և խղճին է մնալու հետագայում թե’ «Մագիլի», թե’ «Մոզրովի» և մնացած քարանձավների ավերվածությունը»:
Այսօր հրավիրված ասուլիսում Մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանն անդրադառնալով թեմային` ասաց, որ ներկայացվում է մրցութային փաթեթ և, եթե տեսնեն, որ լուրջ խոչընդոտներ կան, գործընթացը չեն իրականացնի: Նախարարը խոսքում նշեց, որ ամեն անգամ նման դեպքերում արհեստական աղմուկ է բարձրանում: Այդպես էր և Գառնիի տաճարի մոտ սրճարան կառուցելու որոշման դեպքում:
«Ամբողջ աշխարհում նման վայրերում սրճարաններ, հուշանվերների խանութներ կան: Եթե չի խաթարվում հնագիտական շերտը, ապա կարելի է կառուցել: Հայաստանը պետք է հույսը դնի զբոսաշրջության զարգացման վրա»,-շեշտեց Հասմիկ Պողոսյանը:
Նշենք, որ «Մագիլի» քարանձավը վարձակալության հանձնելու մրցույթը տեղի կունենա մայիսի 5–ին:
Անի Կարապետյան