Կառավարությունն ու խորհրդարանը մերժեցին «Դիլիջան միջազգային դպրոցին» արտոնությունների տրամադրումը կրթական ծրագրերի հայացմամբ պայմանավորելու առաջարկը։ Կոչ դպրոցի հիմնադիրներին՝ այնուամենայնիվ թարգմանել եւ ներդնել դպրոցում կրթական ծրագրերը։
Ազգային ժողովը հունիսի 19-ին քվեարկեց կառավարության կողմից առաջադրված «Դիլիջանի միջազգային դպրոց» ծրագրի շրջանակներում արտոնություններ տրամադրելու մասին» օրենքի նախագծի օգտին:
Առաջին ընթերցման ժամանակ չորս խորհրդարանական խմբակցությունների ղեկավարներ առաջարկել էին արտոնությունների տրամադրումը պայմանավորել «Դիլիջանի միջազգային դպրոց»-ի կողմից այդ դպրոցում կիրառվելիք միջազգային կրթական համակարգերի հայերեն թարգմանության իրականացմամբ, ինչը պետք է իրագործվեր տասը տարվա ընթացքում եւ ավարտվեր այդ համակարգերը կառավարող միջազգային կազմակերպությունների կողմից թարգմանությունների հավաստագրմամբ եւ գործադրմամբ այդ դպրոցում՝ Հայաստանի քաղաքացի հանդիսացող ազգությամբ հայ ուսանողների համար: Դրանք են՝ «Միջնակարգ կրթության ընդհանուր միջազգային հավաստագիր» եւ «Միջազգային Բակալավրիատ դիպլոմային ծրագիր» կրթական համակարգերը:
Կառավարությունը մերժեց առաջարկը՝ հայտարարելով, որ շահագրգռված է միջազգային փորձի տեղայնացման եւ տարածման հարցում եւ առաջնորդվել էր հենց այդ նպատակով, երբ նախաձեռնել էր 2010 թ. «Լեզվի մասին» եւ «Հանրակրթության մասին» օրենքները փոփոխությունները:
Պետք է նշել, որ միջազգային փորձի տեղայնացման եւ Հայաստանում այն ներդրման խնդիրը բոլորովին չի հակասում դրա հայերեն թարգմանությանը, քանի որ, օրինակ, «Միջազգային Բակալավրիատ դիպլոմային ծրագիր»-ն ի սկզբանե եղել է անգլերեն եւ ֆրանսերեն լեզուներով, իսկ հետագայում թարգմանվել է նաեւ իսպաներեն ու գերմաներեն, եւ չկա ոչ մի խոչընդոտ, որ այն թարգմանվի նաեւ հայերեն, հատկապես որ այդ ծրագրի ղեկավարները պաշտոնապես հնարավոր են գտել այդ թարգմանությունը։ Այսինքն, միջազգային ծրագրերը տեղայնացնելու համար «Լեզվի մասին» օրենքը փոփոխելու որեւէ կարիք չկար: Ցանկացած միջազգային ծրագիր ցանկության դեպքում կարելի է թարգմանել հայերեն եւ դասավանդել Հայաստանի քաղաքացի ազգությամբ հայ ուսանողներին: Ավելին, «Լեզվի մասին» օրենքը նախկին խմբագրմամբ որեւէ կերպ չէր սահմանափակում արտասահմանցիների եւ ազգային փոքրամասնությունների ուսման լեզուն: Այսինքն, «Դիլիջանի միջազգային դպրոց»-ը եւ նմանատիպ այլ հաստատությնները կարող էին ներգրավել սփյուռքահայերին ու այլ արտասահմանցիներին եւ դասավանդել ծրագիրը անգլերեն` զուգահեռաբար թարգմանելով ծրագիրը հայերեն եւ այն մատչելի դարձնելով Հայաստանի քաղաքացի ազգությամբ հայ ուսանողների համար:
Մերժելով առաջարկը` կառավարությունը պնդում է, որ նա բանակցություններ է նախաձեռնել Միջազգային բակալավրիատի կազմակերպության հետ` ուղղված ծրագրերի հայերեն թարգմանմանը եւ պատրաստվում է աշնանը հանդիպում ունենալ նրանց հետ: Թե որքանով է կառավարությունը հետաքրքրված այդ հարցով եւ ինչպես է զբաղվում այդ ծրագրի թարգմանությամբ, ցույց են տալիս իրական քայլերը. մինչ այսօր նրա կատարած միակ քայլը 2011-ի հունվարին նախարար Աշոտյանի նամակն է ուղղված Միջազգային բակալավրիատի կազմակերպությանը: Ավելին, կառավարության մերժման տեքստից պարզ երեւում է, որ նա չի տիրապետում անգամ այնպիսի տեղեկությունների, թե ինչ լեզուներով է այս պահին դասավանդվում Միջազգային բակալավրիատի ծրագիրը:
Ինչ վերաբերում է կառավարության այն կարծիքին, թե «․․․արդյունավետ չէ մեկ մասնավոր կառույցի վրա դնել միջազգային ոչ պետական կառույցների հետ տվյալ հարցի շուրջ բանակցելու խնդիր» եւ որ «Այդ խնդրով զբաղվելու է պետությունը․․․», ապա տրամաբանական է, որ միջազգային ՈՉ ՊԵՏԱԿԱՆ կառույցների հետ աշխատեն հենց ՈՉ ՊԵՏԱԿԱՆ հայկական կառույցները։ Հարկ է նշել, որ, օրինակ, «Միջազգային բակալավրիատ դիպլոմային ծրագրի» թարգմանությունը իսպաներեն սկզբունքորեն չէր կարող կատարվել պետության կողմից, քանի որ աշխարհում կան տասնյակ պետություններ, որոնց պետական լեզուն իսպաներենն է, եւ եթե իսպանախոս երկրները առաջնորդվեին մեր խորհրդարանականների եւ կառավարության տրամաբանությամբ, ապա այդ ծարգիրը առհասարակ չէր թարգմանվի իսպաներեն։ Ինչ վերաբերում է պետության մասնակցությանը, ապա այն անշուշտ ցանկալի է, սակայն պիտի արտահայտվի դրա կարգավորիչ եւ հովանավորող դերով, եւ տրվող արտոնությունների միջոցով այն պետք է խրախուսի կարող ուժերին իրականացնելու այս ծրագրերի թարգմանությունը` դրանով իսկ նպաստելով հայալեզու հանրակրթության զարգացմանը: «Դիլիջանի միջազգային դպրոցի» հեղինակները իրենց դրսեւորել են որպես չափազանց կարող ուժ, որը միշտ ընդունակ է եղել ապահովել կառավարության հետ համագորցակցությունը:
Թարգմանված ծրագրի ներդրումը «Դիլիջանի միջազգային դպրոց»-ում հնարավորույուն կստեղծեր, որպեսզի ժամանակի ընթացքում այդ դպրոցում սովորող Հայաստանի քաղաքացի ազգությամբ հայ ուսանողներն անցնեին հայալեզու կրթության: Բացի ինքնին շատ դրական հանգամանք լինելուց, դա շատ կարեւոր բարոյահոգեբանական նշանակություն կունենար նաեւ ամբողջ հասարակության համար, քանի որ տարածաշրջանում իր նախադեպը չունեցող կրթական համալիրը կլիներ նաեւ հայալեզու:
Այդ իսկ պատճառով «Մենք դեմ ենք օտարալեզու դպրոցների վերաբացմանը» նախաձեռնող խումբը եւս մեկ անգամ կոչ է անում «Դիլիջանի միջազգային դպրոց» ծրագրի հիմնադիրներին իրականացնել ծրագրերի թարգմանությունը եւ ներդնել դրանք իրենց դպրոցում սեփական նախաձեռնությամբ: Թարգմանությունը համահունչ է Ռուբեն Վարդանյանի կողմից հնչեցրած մտահոգությանը հայոց լեզվի եւ հայալեզու կրթության ներկա մակարդակի կապակցությամբ: Դիլիջանի Միջազգային դպրոցի ղեկավարությունը, ծրագրերի հայերեն թարգմանումը իրականացնելով, լավ հնարավորություն է ստանում զգալիորեն բարելավելու այդ իրավիճակը:
«Մենք դեմ ենք օտարալեզու դպրոցների վերաբացմանը» նախաձեռնող խումբ
Հիշեցնենք, որ «Դիլիջանի միջազգային դպրոց»-ի մասին նախագիծն ընդունվել է ԱԺ-ում` 87 կողմ, 5 դեմ, 20 ձեռնպահ հարաբերակցությամբ:
