Հայտնի է, որ ծխելը ամենավատ սովորություններից է, որը երբեմն հանգեցնում է առողջության լուրջ խանգարման: Սակայն ծխախոտին իր վնասակար ազդեցությամբ ու լայն գործածությամբ չեն զիջում ամբողջ աշխարհում լայն տարածում գտած նարգիլեները, որոնք բնորոշ են պարսկական մշակույթին: Այսօր դրանք աշխարհի շատ երկրների ռեստորանների (այլ հարց է, թե ո՞ր խոհանոցը ներկայացնող ռեստորանի) անբաժան բաղկացուցիչներն են և մշտապես գտնվում են այցելուների ուշադրության կենտրոնում:
Հայաստանը, ցավոք սրտի, նույնպես հետ չի մնում այս «մրցավազքից»: Նարգիլե ծխելը մեզանում ոչ միայն համարվում է նորաձև, այլ երբեմն դառնում է մարդու՝ շրջապատում ինքնահաստատված երևալու կարևորագույն հանգամանքներից մեկը: Երևանում գործող և տարբեր ազգերի խոհանոցներ ներկայացնող ռեստորաններում նարգիլեն մեծ ուշադրության է արժանանում այցելուների կողմից: Օրինակ, Հյուսիսային պողոտայում գտնվող «Bella Italia» իտալական ռեստորանում, որտեղ ներկայացված են իտալական խոհանոցի ուտեստներ, կան նաև պարսկական ծագման նարգիլեներ: Մեր հարցին, թե Հայաստանում իտալական խոհանոց ներկայացնող ռեստորանում ի՞նչ գործ ունեն իտալական մշակույթի հետ կապ չունեցող նարգիլեները, մենեջեր Աննա Ծատուրյանը նշեց, որ դրանց առկայությունը պայմանավորված է մեծ պահանջարկ ունենալու հետ: Զրույցի ընթացքում պարզ դարձավ, որ նարգիլեներով ավելի շատ հետաքրքրվում են մեր համաքաղաքացիները, քան զբոսաշրջիկները, ինչն, անշուշտ, ունի հասկանալի պատճառներ:
Asekose.am-ը կապ հաստատեց նաև բժիշկ-սրտաբան Կարինե Հակոբյանի հետ՝ պարզելու համար, թե, այնուամենայնիվ, ինչ վնասակար ազդեցություն են թողնում նարգիլեները մարդու առողջության վրա կամ արդյո՞ք թողնում են, թե` ոչ: Զրույցի սկզբում բժշկուհին անդրադարձավ նախևառաջ ծխախոտամոլությանը, որը ինչպես ինքն է նշում, շարունակում է մնալ մարդկային չարիքներից մեկը ու պահանջում է շատ լուրջ ուշադրություն: Կարինե Հակոբյանը փաստեց, որ ըստ առողջապահության համաշխարհային կոմիտեի տվյալների՝ 35-65 տարեկան անձանց շրջանում մահացության յուրաքանչյուր 4-րդ դեպքը կապված է ծխախոտամոլության հետ:
«Այն հանդիսանում է թոքերի քաղցկեղի պատճառ, ազդում է կենտրոնական նյարդային համակարգի վրա և 35-65 տարեկան տղամարդկանց և կանանց մոտ հանդիսանում է 24% ուղեղանոթային հիվանդությունների պատճառ: Այն նպաստում է նաև սրտանոթային և էնդոկրին համակարգերի հիվանդությունների առաջացմանը, մասնավորապես բերում է անոթների աթերոսկլերոզի և ի հետևանք՝ սրտամկանի սուր ինֆարկտի և ուղեղի կաթվածի առաջացմանը: Առանձին ուշադրության է արժանի նաև դեռահասների և հղի կանանց ծխախոտամոլությունը,- տեղեկացրեց բժիշկ-սրտաբան Կարինե Հակոբյանը:
Անդրադառնալով նարգիլեի՝ օրգանիզմի վրա ունեցած ազդեցությանը, բժշկուհին հաստատեց, որ թյուր է այն կարծիքը, որ նարգիլեն չի առաջացնում կախվածություն և նվազ բացասական ազդեցություն է ունենում օրգանիզմի վրա:
«Նարգիլեն անոթ է ծխելու համար, որը հնարավորություն է տալիս սառեցնել և խոնավեցնել ներշնչվող ծուխը, որը մեկ անգամ լիցքավորելու համար օգտագործվում է մոտավորապես 6.25մլգ նիկոտին, ի տարբերություն ծխախոտի, որը պարունակում է ընդամենը 0.25մլգ նիկոտին, այսինքն՝ նշանակում է, որ այն ավելին է, քան ծխախոտում»,- նշեց բժշկուհին` ավելացնելով, որ նարգիլե ծխելու ընթացքում ծխողի թոքեր են անցնում ոչ միայն նիկոտինը, այլև`մի նյութ, որն ունի մուտագեն ազդեցություն, որը բերում է ԴՆԹ-ի մուտացիաների, որոնք փոխանցվում են ժառանգաբար:
«Նարգիլեն բերում է նաև ողջ օրգանիզմի թթվածնային քաղցի, մասնավորապես՝ ուղեղի, սրտի, լյարդի, երիկամների խանգարումների, սակայն ավելի շատ տուժում են սիրտն ու ուղեղը: Տարբեր անձանց կողմից նարգիլեի կիրառությունը նպաստում է այնպիսի հիվանդությունների տարածմանը, ինչպիսիք են հեպատիտները, տուբերկուլյոզը, հերպեսը և վիրուսային տարբեր հիվանդություններ»,- մանրամասնեց բժիշկ-սրտաբանը:
Տիկին Հակոբյանը փաստեց նաև, որ նարգիլե ծխողները վնասում են նաև իրենց շրջապատում գտնվող անձանց, քանի որ վերոնշյալ ազդեցություններին ենթարկվում են նաև պասիվ ծխողները:
Արդյունքում, նարգիլեները, որոնք բացի նրանից, որ բնորոշ չեն մեր իրականությանը, սակայն լայնորեն կիրառվում են մեր ժամանցի վայրերում, օրգանիզմի վրա կարող են անդառնալի ազդեցություն ունենալ:
Հ՚.Գ. Թուրքիայում արգելված է նարգիլե ծխել փակ տարածքներում: 2009թ. թուրքական իշխանություններն արգելել էին ծխել հասարակական վայրերում:
Հեղինակ` Լիլիթ Նավասարդյան
