Երրորդ օրն է, ինչ Բյուրականի աստղադիտարանում ընթանում է «Աստղագիտության կապն այլ գիտությունների, մշակույթի և հասարակության հետ» գիտաժողովը:  Այսօր ֆիզիկոս-հայագետ Սամվել Մարտիրոսյանը  շարունակեց  Զորաց քարերի թեման՝ շեշտը դնելով անվան և տարիքի վրա:

Զորաց քարերի հնագույն տարիքը

-Անգեղակոթի ծով-Սիսիանի մեգալիթ-կառույցը չէր կարող հիմնվել Ք.ա IX հազ.շուտ,

-Հերունի-Զորաց քարերի աստղադիտական համալիրի գործունեության նախնական փուլն ընդգրկել է Ք.ա 5500+2500 թթ.,

Բանախոսը նկատում է՝ հնագետները համառությամբ շարունակում են պնդել, որ քարերի անցքերը քարհանքից տեղափոխելու համար են արվել:

«Ոչ մի տրամաբանության չի ենթարկվում վերևի անցքն ու քաշելը: Ցիցը կմնար հողի մեջ»,-նշեց Սամվել Մարտիրոսյանը:

Նա համոզված է՝ հնում դիտել են ոչ թե աստղերը, այլ որևէ աստղի ծագումը.

«Նախ պետք է հասկանալ՝ նրանց համար ինչ էր աստղը: Կարծում էին, որ արևը, աստղերը, ծագել են ընդերքից, պտտվել, բարձրացել են վերև՝ հանգստանալու: Մատենագրությունից գիտենք, որ անզեն աչքով տեսանելի 5 մոլորակները նույնացրել են աստվածների հետ: Համաստեղությունները՝ նույնպես: Հնում դիտել են ոչ թե աստղերը, այլ այս կամ այն Աստծո ծագումը, ընդերքից դուրս գալու պահը: Այդ ժամանակ ծեսեր են կատարվել: 

Որոշել են, թե Աստված երբ է զորությունը տարածում երկրի վրա և երբ է հեռանում: Սրանից հետո է, որ պետք է մարդը գար տոմարի ստեղծմանը, բուն աստղերի դիտմանը»,-ասաց հայագետը:

Մեգալիթային կառույցի անվանումը.

Ելակետ-Սիսիան-Մատենագրության մեջ Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհը վկայված է որպես Սիսական, Սյունիք.

Սիս=ցիս=սիւն-կանգնեցրած փայտ կամ քար,

Սիսիան=Սիւնիք=կանգուն քար

Զօրաց քարեր-Զօր=ուժ, զորություն, զինվորների խումբ:

Գիտաժողովին ներկա էր նաև աստղաֆիզիկոս Էլմա Պարսամյանը, ով դեմ է Զորաց քարերին տրված 7500 տարվան: «Հնագույն աստղագիտությունը դա ճշգրիտ գիտություն է, գոնե ասեք, որ տարիքը հստակ չգիտենք»,-ասաց նա:

Հիշեցնենք, որ աստղաֆիզիկոսի հետ ավելի վաղ զրուցել ենք «Զորաց քարերի» պեղումների, վերջինի Քարահունջ անվանման հետաքրքիր պատմության և այլ հարցերի շուրջ:

Անի Կարապետյան