Վերջերս լրագրողներին ներկայացվեց Ցեղասպանության 100 տարվա վերապրման ու հայերի վերածննդի խորհրդանիշ հուշակոթողի էսքիզը, որը ցանկանում են իրականություն դարձնել ու տեղադրել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրի տարածքում: Գաղափարը բարեգործ, պահեստազորի մայոր, ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի գլխավոր քարտուղարի տեղակալի խորհրդական Հրաչյա Պողոսյանինն է:
Հուշահամալիրի ճարտարապետ Սաշուր Քալաշյանը սա կատարյալ ապուշություն է համարում.
«Բոլորն իրենց եսը ներկայացնելու համար ուզում են այնտեղ անպայման ինչ-որ մի քար դնել: Տարբեր մարդիկ անընդհատ դիմում են, մերժում ենք: Իրենք էլ են դիմել՝ մերժել ենք: Հենց թանգարանի մուտքի առջև էլ ցանկանում էին դնել»,-Asekose.am-ի թղթակցի հետ զրույցում վրդովված ասաց ճարտարապետը:
Նույն կարծիքին է նաև Ճարտարապետների միության նախագահ Մկրտիչ Մինասյանը.
«Սա կարծեմ եկեղեցականների համար է ու ուզում են, որ անպայման նշվի: Դրա կարիքը չկա: Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրը բոլորի համար է՝ անկախ մարդու գրաված դիրքից: Մի գեղեցիկ օր էլ վեր կկենան ու կասեն, թե մի առանձին քար էլ ուսուցիչների համար դնենք: Բոլորն էլ հարգելի են, բայց ինչո՞ւ առանձնացնել: Գաղափարն է աղճատվում, չի կարելի: Կարող է՝ այնպիսի մի պատկեր ստացվի, որ մարդիկ այլևս չցանկանան գնալ ու իրենց հարգանքի տուրքը մատուցել անմեղ զոհերին»,-նշեց Ճարտարապետների միության նախագահը:
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրի հեղինակն է ճարտարապետ Արթուր Թարխանյանը (Սաշուր Քալաշյանի համահեղինակությամբ)։ Ըստ ավանդության՝ «Ծիծեռնակաբերդ» անունն այս բարձունքը ստացել է այստեղ ապրող ծիծեռնակների անունից, որոնք օգնում էին հեթանոսական աստվածներ Վահագնին ու Աստղիկին իրարու լուրեր փոխանցել։ Ամեն տարի Ապրիլի 24-ին հազարավոր հայեր և օտարազգիներ բարձրանում են այստեղ՝ հարգանքի տուրք մատուցելու 1915 թվականին Օսմանյան կայսրության տարածքում թուրքական կառավարության իրագործած Հայոց Ցեղասպանության զոհերին։
1965-ին՝ Ցեղասպանության 50-րդ տարելիցին, Երևանում կազմակերպվեցին միլիոնանոց ցույցեր։ Դրանց արդյունքում 1966-ին սկսվեց Ցեղասպանության հուշարձանի կառուցումը, որն ավարտվեց 1968-ին։ Երևանում բազմաթիվ մարդիկ այցելում են Ծիծեռնակաբերդի հուշարձան և ծաղիկներ են դնում հավերժական կրակի մոտ։ 44 մետր բարձրությամբ սյունը նշանավորում է հայերի վերածնունդը։ 12 քարե սալերը՝ դասավորված շրջանագծով, ներկայացնում են Արևմտյան Հայաստանի 12 հայաբնակ նահանգները, որոնք գտնվում են ներկայիս Թուրքիայի տարածքում։ Մեկ այլ տեսակետի համաձայն` դրանք խորհրդանշում են այն 12 նահանգները, որտեղ հիմնականում տեղի է ունեցել կոտորածը: Շրջանի կենտրոնում հավերժական կրակն է։ Հուշարձանի շուրջը տարածվող այգում գտնվում է 100-մետրանոց պատ, որի վրա փորագրված են ջարդերի ենթարկված ամենահայտնի քաղաքների և գյուղերի անունները։
Անի Կարապետյան
