Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ հայրապետի տնօրինությամբ Ս. Սարգիս զորավարի տոնը հռչակվել է Երիտասարդների օրհնության օր: Այս տարի այն նշվում է հունվարի 31-ին:Ս. Սարգիս զորավարը իր որդու` Մարտիրոսի և 14 քաջ մարտիկների հետ նահատակվել է հանուն քրիստոնեական հավատքի:
Ս. Սարգիս զորավարը իր որդու` Մարտիրոսի և 14 քաջ մարտիկների հետ նահատակվել է հանուն քրիստոնեական հավատքի:
Արիության համար Ս. Սարգիսը Մեծն Կոստանդիանոս կայսեր (285-337) կողմից կարգվում է իշխան և սպարապետ` Հայաստանին սահմանակից Կապադովկիայում: Նա ոչ միայն գերազանց սպարապետ էր, այլև հիանալի քարոզիչ: Օգտվելով կայսեր հոժարությունից` իր իշխանության տակ գտնվող քաղաքներում քանդում է մեհյաններ, կառուցում եկեղեցիներ, տարածում քրիստոնեությունը:Երբ Հուլիանոս Ուրացողի թագավորության օրոք (360-363) սկսվում են Քրիստոսի եկեղեցու հալածանքները, Ս. Սարգիսը, աստվածային հայտնությամբ հրաման առնելով հեռանալ կայսրության սահմաններից, իր որդի Մարտիրոսի հետ գալիս, ապաստանում է քրիստոնյա Հայաստանում, ուր թագավորում էր Տիրան արքան` Մեծն Տրդատի թոռը` Խոսրովի որդին:
Տեղեկանալով, որ Հուլիանոսը մեծ զորքով շարժվում է Պարսկաստանի վրա, Հայոց արքան, ձգտելով իր երկիրը զերծ պահել հարձակման վտանգից, հորդորում է Սարգսին ծառայության անցնել Շապուհի մոտ:
Շապուհը սիրով ընդունում է Ս. Սարգսին և նշանակում նրան զորագնդերի հրամանատար: Զորականներից շատերը, տեսնելով փայլուն զորավարի բարեպաշտությունն ու վարքով վկայած նվիրումն առ Աստված, իր աղոթքներով Տիրոջ գործած հրաշքները, հրաժարվում էին հեթանոսությունից և դառնում քրիստոնյա: Սակայն Շապուհը պահանջում է նրանից պաշտել կրակը և զոհ մատուցել: Զորավարն անմիջապես մերժում է այն` ասելով. «Երկրպագելի է մեկ Աստված` Ամենասուրբ Երրորդությունը, Ով ստեղծել է երկինքն ու երկիրը: Իսկ կրակը կամ կուռքերը ի բնե աստվածներ չեն, հողեղեն մարդը դրանք կարող է փչացնել»: Այդ խոսքերից հետո Ս. Սարգիսը կործանում է բագինը: Զայրացած ամբոխը հարձակվում է Ս. Սարգսի և նրա որդու վրա:
Առաջինը նահատակության պսակն ընդունում է նրա որդին` Մարտիրոսը: Ս. Սարգիսը բանտարկվում է և աներեր մնալով իր հավատքի մեջ` գլխատվում:Նահատակվելուց հետո Ս. Սարգսի մարմնի վրա լույս է ծագում: Քրիստոնեական հավատքի համար նահատակվում են նաև Ս. Սարգսին հավատարիմ տասնչորս զինվորները: Հավատացյալները նահատակների մարմիններն ամփոփում են Համիան քաղաքում: Ս. Մեսրոպ Մաշտոց վարդապետը Ս. Սարգսի մասունքները բերում է Ուշի (Աշտարակի շրջան)` տեղում կառուցելով երանելու անունը կրող եկեղեցի:
Հասարակությունը դեռևս նշում է և՛ Սուրբ Սարգսի, և՛ Վալենտինի օրը: Այսպիսին է նաև երգիչ Աթուր Իսպիրյանի դեպքում.
«Ճիշտ է, մենք հայկական ավանդույթների կողմնակից ենք, սակայն, քանի որ կինս սովորել է կաթոլիկ դպրոցում և Սուրբ Վալենտինի տոնն իրեն հոգեհարզատ է, այն նույնպես նշում ենք: Վալենտինն ավելի շատ զույգերի օրն է»,-ասաց երգիչը:
Խոսելով աղի բլիթի մասին՝ նա անկեղծացավ.«Կերել եմ, չեմ դիմացել ու ջուր եմ խմել»:
Օգտվելով առիթից՝ երգիչը շնորհավորեց բոլորին.
«Առաջին հերթին շնորհավորում եմ զինվորներին: Խաղաղ երկինք թող լինի, երիտասարդները առողջ լինեն և ինչքան սեր սփռվի, այնքան ավելի երջանիկ կլինեն մարդիկ»,ասաց նա՝ միևնույն ժամանակ ներողություն խնդրեց բոլոր նրանցից, որոնց իր կողմից արված անզգույշ խոսքերը գուցե նեղացրել են.կլինեն ընտանիքի անդամներ, ընկերներ, թե անծանոթներ.
«Ներողություն եմ խնդրում նաև հոգևորականներից, որոնց հետ մի փոքր խնդիր եղավ: Իմ բարձրացրած հարցը՝ կապված հին սրբապատկերները նորերով փոխարինելու հետ մեղադրական հնչեց, ինչը ճիշտ չէր»,-ասաց նա:
