Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի մեներգչուհի Մագդա Մկրտչյանն իր թովիչ ձայնով աշխարհի ամենահեղինակավոր բեմերն է նվաճել: Ճանաչված երգչուհին մենահամերգներով հանդես է եկել  Dorothy Chandler Pavilion-ում,  (ԱՄՆ), Konzerthause-ում ( Բեռլին), Nicolaisaal-ում, (Պոտսդամ), Handel Hоuse-ում (Հալլե), Դոժերի Պալատում ( Իտալիա), Ջուստինյան Պալատում ( Իտալիա), Դ.Շոստակովիչի անվան պետական ֆիլհարմոնիկ մեծ համերգասրահում (Սանկտ-Պետերբուրգ) և  այլն, արժանացել բուռն ու հոտնկայս ծափերի: 1999թ-ից Երևանի Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի մենակատար է:Վերապատրաստվել է Լ.  Պավարոտիի և Մ. Մերիգգոյի դասարաններում:  Արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների՝ այդ թվում՝  Hildegard Pabelic-ի անվան միջազգային մրցույթի Գրան Պրի (2000թ.) և  Ջ.Վերդիի «Ռեքվիեմ»-ի լավագույն կատարման համար ոսկե մեդալ (2001թ.):

Հատկանշական է, որ նախորդ տարի նշանավոր օպերային երգչուհի Մոնսերատ Կաբալյեն, լսելով Մագդա Մկրտչյանի կատարումը, չէր կարողացել թաքցնել հուզմունքը:

Ստեղծագործական հաջողությունների, ամենահետաքրքիր դրվագների, օպերային արվեստի առանձնահատկությունների, ոլորտի խնդիրների և այլ հարցերի շուրջ ASEKOSE.am-ի թղթակցիը զրուցել է Մագդա Մկրտչյանի հետ:

-Սիրելի՛ Մագդա, նախ շնորհավորում եմ հաջողված ելույթի առիթով և նախքան զրույցին անցնելը  խնդրում ՝  պատմեք  վերջին ելույթի մասին:

-Շնորհակալ եմ: Սեպտեմբերի 10-ին տեղի  ունեցավ «Աիդա» օպերան՝ թատրոնի 81-րդ թատերաշրջանի բացման շրջանակներում: Ես երգեցի Աիդայի դերերգը: Ներկայացումը մեծ հաջողություն ունեցավ:  Բուռն ծափահարություններ, ջերմ ընդունելություն, լավ տպավորություններ…  Շնորհակալ եմ Աստծուն այս  հաջողության համար:  

-Աշխարհի ամենահեղինակավոր բեմերում ելույթներ եք ունեցել, արժանացել  ջերմ ընդունելության  ու գնահատանքի: Այնուամենայնիվ, ո՞րն եք համարում Ձեր ամենամեծ ձեռքբերումը:

-Ինձ համար ամենակարևոր ձեռքբերումն  իմ ուսուցիչներն են՝  իմ առաջին ուսուցչուհին՝ հայտնի երգչուհի, ժողովրդական արտիստուհի մեցցո-սոպրանո Գոհար Գալաչյանը և   Լուչիանո Պավարոտտին, ում  մոտ վերապատրաստվել եմ: Երկուսի ուժը,  դասը, դպրոցն ինձ ամուր կանգնելու հող են տվել: Իմ հաջողություններն ուսուցիչներիս շնորհիվ են: Շատ ուսուցիչներ եմ  ունեցել, շատ երգիչների հետ եմ աշխատել՝  Բարսեղ Թումանյանի, Արաքս Դավթյանի,  Գալինա Վիշնևսկայայի, Մարիո Մերիգգոյի և այլն, վարպետության դասերի եմ մասնակցել, սակայն  իմ ուսուցիչները Գոհար Գալաչյանը և  Լուչիանո Պավարոտտին են:

-Ի՞նչ հետաքրքիր դեպք կհիշեք Պավարոտիի մասին:

-Շատ պարզ, հասարակ, ջերմ մարդ էր: Դասերից հետո միշտ ասում էր՝  մնա, գնանք խոհանոց, ես իմ սիրելի ուտեստը պատրաստեմ: Եվ իսկապես Պավարոտտին նաև լավ խոհարար էր:

Իր պարզույթունը, մաքրությունն ամեն ինչ էր ինձ համար:  Իսկ տված դասերն անգնահատելի դեր են ունեցել:  Միշտ խորհուրդ էր տալիս  պարզ երգել: Շատ երգիչներ ցանկանում են ցույց տալ իրենց  ձայնը… ինքը շեշտը դնում էր պարզության վրա: Իր գեղեցիկ առանձնատունն եմ հիշում՝ ամբողջովին ապակեպատ էր և ծովը երևում էր: Տպավորիչ էր, երբ այնտեղ Չիո Սան արիան էի կատարում և նայում ծովին. չէ որ հերոսուհին սպասում էր իր հերոսին, ով պետք է նավով գար: Միշտ ասում էի՝ այդ արիան այդ վայրում պեքտ է երգեմ  (Ժպտում է ):

-Կարո՞ղ եք հիշել Ձեր ամենատպավորիչ  ելույթը:

-Երկու ելույթ կարող եմ առանձնացնել՝ Պոտսդամի  Nicolaisaal  և Բեռլինի Konzerthause դահլիճներում: Բեռլինում ելույթից հետո  ծափահարությունները ոտքերով սկսվեցին… դա ինձ նույնիսկ վախեցրեց: Ես ցնցված դուրս եկա:  Ետնաբեմում ասացին՝ մի վախեցեք, դա հիացմունքի նշան է, գնացեք և խոնարհվեք: Դա երբեք չեմ մոռանում: Եվ երկրոդը՝ Հռոմի պապի առջև ելույթս է:

- Ցանկացած ասպարեզում դեպի կայացում տանող ճանապարհը փշոտ է.  ո՞րն է եղել Ձեզ հանդիպած ամենամեծ դժվարությունը:

- Իմ դժվարությունը,  ցավոք,  կապված է դերաբաշխման հետ: 1999 թվականից  ես թատրոնում եմ և միշտ այդ առումով դժվարություն  եմ ունեցել:  Ինձ միշտ դժվարությամբ էին դեր տալիս:  Սա անտարբերության  հետևանք էր ու չուզենալու:  Դա ինձ միշտ խանգարել է:

-Ներկայիս վիճակն ինչպիսի՞ն  է այդ առումով:

-Մենք նոր տնօրեն ունենք, ով ձգտում է, որ ամեն ինչ լավ ու արդար լինի:  Վերջին ատեստացիան շատ գեղեցիկ անցկացրեց: Ամենակարևորը՝ ձգտում տեսնում եմ և վստտահ եմ, որ կստացվի:

- Ո՞րն է եղել Ձեր կյանքի կարևրագույն հանդիպումը:

- Իմ ամենկարևոր  հանդիպումն Օհան Դուրյանի հետ էր, ով ինձ բարձրացրեց, ճանապարհս հարթեց ու ամենակարևորը՝  ինձ հավատաց: Նա ինձ վստահեց երգել  դժվարագույն դերերգերից մեկը՝ դեռ 23 տարեկանում՝  Վերդիի «Տրուբադուր» օպերայում Լեոնորայի դերերգը:  ես Օհան Դուրյանի հետ  գնացի ԱՄՆ և երգեցի  ամենահեղինակավոր բեմերից մեկում: Կատարեցի Վերդիի Ռեքվիեմը  ես արժանացա ոսկե մեդալի՝  որպես լավագույն ռեքվիեմ կատարող:  Հավելեմ, որ  ձայնասկավառակ եմ պատրաստել՝  Օհան Դուրյանի 13 ռոմանսները: Կցանկանայի, որ թողարկվեր, քանի որ մշակութային արժեքներ են և ժողովուրդը պիտի ճանաչի դրանք:  

- Վատիկանում Բենեդիկտ Պապ 16-րդի ներկայությամբ ներկայացրել եք  մեր միջնադարյան շարականները..

- Այո,   դա 2006-ին էր:  Ներկայացրեցի հայկական շարականներ: Իտալական  Տելեպաչե հեռուստաընկերության մշակութային ծրագրի շրջանակներում ինձ հրավիրել էին հայկական մշակույթը ներկայացնելու: Հեռարձակվեց աշխարհի 27 երկներում: Ներկա էին  Հռոմի պապը, բոլոր կարդինալները, Մխիթարյան  միաբանության վարդապետները: Երգեցի նաև Մխիթար աբբահոր շարականներից մեկը: Հայկական շարականները ջերմ ընդունելության արժանացան: Հիացմունքով ասում էին՝ մենք չենք լսել նման բան, ձեր շարականներն աղոթքի նման էին, բարձրանցում էին  վեր:

-Մասնակցել եք նաև Ելենա Օբրազցովայի ծննդյան 70-ամյակի համերգին: Կմանրամասնե՞ք:  

-2009 թվականին  հրավիրվեցի Սանկտ Պետերբուրգ՝ մասնակցելու Ելենա Օբրազցովայի ծննդյան 70-ամյակի համերգին:  Լեգենդար երգիչներ էին մասնակցում, որոնց ես հին ձայներիզներով էի  լսել: Երբեք  չէի մտածել, որ նրաց հետ  կկանգնեմ կողք կողքի:  Փորձի ժամանակ ինձ թվում էր՝ գնացել եմ իրենց լսելու: Դիրիժորը Ջուզեպպե Սաբատինին էր, ով նաև երգում էր Լա Սկալայում: Կատարեցի  Վագներ՝  Իզոլդայի մահվան տեսարանը:  Եվ,  իհարկե, որպես հայուհի՝ նաև հայկական շարական կատարեցի:

 - Օպերային արվեստի ոլորտում ի՞նչ ակնառու խնդիրներ կան:

-Ամենահրատապ խնդիրներից մեկն այն է, որ օպերային  թատրոնը պետք է հովանավորներ ունենա: Չենք կարող ուղղակի որոշել և  ներկայացում անել, դժվարություններ կան: Կան շատ «հարուստ»  օպերաներ, որոնք պետք է անպայման  լինեն երգացանկում՝   «Կարմեն», «Տոսկա», «Դոն Կառլոս», «Մակբեթ» և այլն: Մեր հայկական օպերաներն  էլ կարելի է ավելի ճոխ բեմադրել: Առաջնահերթ երգացանկն է պետք փոխել: Դա փաստորեն նաև արտիստի աշխատանքն է: Ինձ համար յուրաքանչյուր ներկայացում տոն է: Իսկ այդ տոնը պետք է շատ լինի:

-Այսօր  Հայաստանում Ձեր ոլորտում  կայանալու համար կա՞ն անհրաժեշտ պայմաններ:

-Ես կարծում եմ պետք է շատ մենեջերների ներգրավել,  ովքեր պրոֆեսիոնալ են և  լուրջ կապեր ունեն թատրոնների հետ:  Նամակ ես էլ կարող եմ գրել, ասեն՝  արի քեզ լսենք:  Մենեջերը պետք է հզոր մեկը լինի, որ իր երգչին ներկայացնի: Դա է մեր խնդիրները: Մյուս կողից՝  անընդհատ  կան լսումներ, իսկ մենք այդ հնարավորությունը չունենք գնալու և մասնակցելու: Գոնե այդ մարդկանց կարելի լիներ բերել այստեղ, որ մեր  երգիչներին էլ լսեն այս կամ այն դերերի համար: Իսկ CD ուղարկելու դեպքում  կարող են պարզապես չլսել և  նետել: Պետք է անպայման  դրսից մասնագետներ բերեն: Օրինակ՝ ինչպես զարգացավ «Большой театр»-ը: Իտալացի մասնագտներին հրավիրեցին, նրանք էլ իրենց հերթին ռուս երգիչներին  տարան Լա սկալա: Մենք ևս  պիտի համագործակցենք: ԽՍՀՄ տարիներին մեր թատրոնը երրորդն էր: Պատկերացնու՞մ եք  ինչ հարուստ երգացանկ է ունեցել, ինչ հյուրախաղեր...

-Դասավանդում եք  Երևանի Կոմիտասի  անվան պետական կոնսերվատորիայում: Ինչ կասեք երիտասարդ սերնդի մասին:

-Մենք շատ լավ երեխաներ ունենք՝ հրաշալի ձայներ ունեցող:  Վերջերս արտերկրից դիրիժոր էր եկել ասում էր՝ ես չեմ հասկանում՝  Աստված ինչու՞ է հայերին այսքան լավ ձայն տվել: Շատ լավ ձայներ ունենք: Իմ ուսանողներն այսօր Գերմանիայում են սովորում, ակադեմիաներ են ընդունվել, մեծ հաջողություներ ունեն:  Գերմանիայում թատրոնները շատ են, և հնարավորություններն ավելի մեծ են:

-Խոսենք նաև Ձեր  հետագա պլանների մասին:  

- 2015 թվականին մենահամերգներ ունեմ  Ֆրանսիայում: Հրավեր ունեմ  Իտալիայից: Ձգտում եմ անպայման օգտագործել նման հնարավորությունները՝ արտերկրում ելույթ ունենալու: Այստեղ էլ, իհարկե,  կունենամ համերգներ:  Գեղեցիկ համերգներ են նախատեսվում, սակայն ուզում եմ անակնկալ լինի:   Ձայնասկավառակներ ունեմ՝ հոգևոր և դասական երաժշտության: Ինձ առաջարկել են երգել նաև  Մխիթար աբբահոր մյուս շարականները: Եվ  երազանքս է ունենալ ձայնասկավառակ` բարոկկո ժանրի:

Հեղինակ՝  Հասմիկ  Գյոզալյան 

Լուսանկար` Սոնա Ադամյանի

Տեսանյութերում՝ հատվածներ Հոռմի Սան Մարկո եկեղեցում Հռոմի պապի ներկայությամբ ելույթից, «Աիդա» օպերայից և Ելենա Օբրազցովայի ծննդյան 75-ամյակին նվիրված համերգից.